Anti-Turkenmonument in Amsterdam

Turks.nl Redactie

Naast de Armeens-Apostolische Kerk op de Krom Boomssloot wordt op 21 april een gedenksteen onthuld ‘ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de Armeense Genocide in het Ottomaanse Rijk in 1915.’

“De gedenksteen is voor de Armeense gemeenschap een langgekoesterde wens”, zegt Vahan Avakian, initiatiefnemer en voorzitter van de culturele stichting Sint Grigor Narekatsi. Het kruissteen is drie meter hoog.

“Er is vrijwel geen Armeense familie zonder slachtoffers van de genocide. Maar een graf bezoeken kan niet: de slachtoffers zijn in massagraven verdwenen. Het monument geeft een kans hen te herdenken,” zegt Avakian, die met geen woord rept over dat veel Turken die periode ook in massagraven zijn verdwenen door moordpartijen door Armeniërs.

Een monument in Amsterdam was een van de hoofddoelstellingen van de stichting. Vorig jaar mei kwam de goedkeuring van de gemeente, in december kwam het geld. Met een crowdfundactie werd binnen een maand tijd de 13.000 euro verzameld die nodig was voor het maken en vervoeren van het monument.

Het monument, dat uit drie delen bestaat, is in Armenië door een lokale kunstenaar gemaakt en is een uit steen gehouwen Armeense stèle, ofwel kruissteen. Het heeft in het midden een kruis, daaromheen versieringen, en een Armeens en Nederlands onderschrift.

Inmiddels is het monument in losse delen per boot vervoerd naar Bulgarije en eind deze week moet het in Amsterdam aankomen. De onthulling is op zaterdag 21 april, drie dagen voor de dag dat Armeniërs de zogenaamde genocide herdenken.

“We wilden niet dat deze onthulling, de officiële herdenking zou overschaduwen. Zo kan iedereen die geïnteresseerd is erheen, maar kunnen zij ook in eigen kring herdenken.”

Het is niet het eerste gedenkteken voor de genocide in Nederland. “In Almelo en in Assen zijn al monumenten, maar die zijn beiden grotendeels aan het oog onttrokken. Dat in Almelo staat op het besloten terrein van een kerk. Het monument in Assen staat op het terrein van een kerkhof, ook niet erg zichtbaar.”

Zichtbaar wordt de gedenksteen op de hoek van de Keizerstraat en de Krom Boomsloot op een steenworp afstand van de Nieuwmarkt beslist. Het formaat draagt daaraan bij: eenmaal gemonteerd is de kruissteen drie meter hoog.

Avakian verwacht veel belangstelling, vanuit de Armeense gemeenschap, maar ook van daarbuiten. Hij heeft uitnodigingen naar Tweede Kamerleden gestuurd, en ook de meeste fractieleiders van de Amsterdamse gemeenteraad zijn uitgenodigd. “Ook komt een delegatie uit Armenië naar Amsterdam, waaronder de minister van Diaspora.” Het is de vraag of de landingsrechten van die minister worden ingetrokken en of men zich zal afvragen waar de loyaliteit ligt van Armeense Nederlanders.

Avakian maakt zich geen zorgen om provocaties vanuit Turkse hoek, schrijft Het Parool. “Provocaties zijn nooit uit te sluiten in een stad met een grote Turkse gemeenschap, maar we verwachten geen problemen,” zegt Avakian. De fractievoorzitter van Denk heeft geen uitnodiging voor de onthulling ontvangen. “We willen geen slapende honden wakker maken.”