'Turkse Nederlander’ veroverde IJsland in 1627 namens de Ottomanen

De historische gebeurtenis, die de oorzaak is voor de wet, staat in Turkse bronnen bekend als ‘Izlanda Seferi’, oftewel ‘de expeditie van IJsland’. De IJslanders noemen het liever ‘Tyrkjaránið’: De Turkse invasie. Deze gebeurtenis liet zo’n trauma achter, dat zij met de wet toelieten dat Turken, waar ze ook gezien werden op het eiland, gedood mochten worden. Deze opvallende wet werd gelukkig in de jaren ’70 geschrapt¹.

‘Turkse Nederlander’
In 1627 werd IJsland bestomd door zeelieden uit Algerije. Dat gebeurde onder leiding van Murat Reis, oorspronkelijk Jan Janszoon² uit Haarlem. Onze ‘Turkse Nederlander’ Jan had zich in Algerije bekeerd tot de Islam. Het land behoorde toen tot het Ottomaanse Rijk en was een belangrijke uitvalbasis voor Turkse zeeactiviteiten. Murat ‘Jan’ Reis kreeg dan ook de officiële functie van Turks Admiraal en voer onder de Ottomaanse vlag. Dat is ook de reden waarom het ‘Turkse invasie’ wordt genoemd.

Murat Reis kwam op 20 juni aan in IJsland. Veel trof hij er niet aan omdat het eiland straatarm was. Om toch niet met lege handen terug te keren, nam hij jonge en gezonde mensen mee om te verkopen als slaaf. Volgens bronnen gaat het om zo’n 400 tot 900 inwoners van het eiland. Een flink aantal, gezien het eiland toen niet veel inwoners had.

De ‘verovering’ van IJsland door ‘de Turken’ duurde slechts 26 dagen. Op 16 juli begon de terugreis van Murat Reis richting Algerije. Uiteindelijk wisten slechts dertien gevangenen terug te keren naar IJsland.

^{1. Edith Andersen, I am from Iceland
2. Wikipedia over Jan Janszoon}