Turks.nl RedactieVandaag, 133 jaar geleden, kwam Mehmed Emin ter wereld in Baku. We blikken kort terug op het leven van een nationalist, een panturkist, een president en een journalist.
Politieke leven
Op slechtst 17-jarige leeftijd begint Rezulzade met zijn politieke leven: hij richt de krant ‘Moslimjongeren’ op. In 1911 zorgt hij er vanuit Istanbul voor dat zijn neven in Baku, Müsavat oprichten. Müsavat is de eerste politieke partij van Azerbeidzjan. De partij richt zich vooral op de islamitische- en Turkse wereld. In 1915 richt hij de krant Açıq Söz (Het Open Woord) op in Baku.
Democratische Republiek Azerbeidzjan
Na de val van het Russisch keizerrijk in 1918 richtten Georgiërs, Armeniërs en Turken de Federatieve Republiek van Transkaukasië op. Er waren echter onenigheden over de grens met het Ottomaanse Rijk. De Georgiërs en Armeniërs besloten een gewapende strijd aan te gaan met de Ottomanen. De Turken weigerden en pleitten voor een vreedzame relatie met de Ottomaanse buren.
Na onenigheid met de Christelijke Georgiërs en -Armeniërs, besloten de islamitische Turken zich af te scheiden van de federatie. Op 28 mei 1918 werd onder leiding van Resulzade een nieuw onafhankelijk land uitgeroepen: Azerbeidzjan, met Resulzade als president. De onafhankelijkheid duurde echter niet lang. Communisten van het land spanden samen met de Russen en zorgden ervoor dat het land twee jaar later, in 1920, opging in de Sovjet-Unie.
Een vlag ooit gerezen, zal nooit weer dalen!
-Mehmed Emin Resulzade
Resulzade werd gearresteerd en verbannen naar Moskou. Hij vluchtte uiteindelijk via Finland naar Turkije. Vanuit Turkije schreef hij anti-Sovjet artikelen. Hierdoor kwam de relatie tussen Turkije en de Sovjet-Unie onder druk te staan, dus besloot Resulzade om te verhuizen om Turkije niet langer in verlegenheid te brengen.
Hij leefde in oost-Europa, waarna hij na de Tweede Wereldoorlog terugkeerde naar Turkije. Al die tijd zette hij zich in voor het Panturkisme, een ideologie die streeft naar de eenheid van Turkse volkeren.
Op 6 maart 1955 overleed hij in Ankara. Zijn droom, een onafhankelijk Azerbeidzjan, werd werkelijkheid in 1991.
In een boek van Resulzade: ‘Azerbaycan Cumhuriyeti Keyfiyet-i Teşekkülü ve Şimdiki Vaziyeti’ werd de laatste pagina bewaard voor Atatürk. Die schreef:
“Ik ben drie jaar eerder dan jij geboren. Echter, heb jij de vlag van de eerste Turkse republiek gerezen naar de top. Opdat deze vlag niet meer zou dalen, heb ik de vlag van jouw overgenomen, en over Turkije laten wapperen. Jij hebt gezegd dat deze vlag nooit zal dalen; en dat zal ook nooit gebeuren!”
