Turken wereldwijd vieren Nevruz

Vandaag is het nevruz (lees: newroez). Nevruz is een lentefeest en betekent letterlijk ‘nieuwe (nev) dag (ruz) in het Perzisch. Het wordt gevierd rond het begin van de lente.

Veel Turkse Nederlanders kennen het feest van het Turkse nieuws. Terreursympathisanten misbruiken het feest namelijk voor politieke doeleinden; er worden aanslagen gepleegd en er zijn veel rellen.

In Turkije zijn de afgelopen weken meerdere PKK-terroristen opgepakt die van plan waren aanslagen te plegen op deze dag.

Maar er is nog een andere kant van het lentefeest. Verschillende Turkse volkeren, verspreid door heel Turkije, vieren het lentefeest ook. Bij deze evenementen worden echter geen veiligheidstroepen aangevallen, noch worden er politieke statements gemaakt.

Het feest wordt breed gevierd door Turken in het uiterste oosten van Turkije, in onder andere Iğdır en Kars. Daar leven veel Azerbeidzjaanse Turken.

Turken vieren op nevruz een oude Turkse legende. Volgens de legende waren Turken vier eeuwen lang gevangen in de Ergenekon vallei en werden ze bevrijd. Die bevrijding wordt vandaag de dag nog altijd gevierd. Dit wordt gevierd onder Turken van Anatolië tot West-China in Oost-Turkestan. In Turkije is nevruz een officiële feestdag, net als in andere Turkse republieken. Meerdere Turkse gemeenschappen hebben hun eigen gewoonten om het feest te vieren.

In Kastamonu, verkozen tot de Turkse culturele hoofdstad van 2018, is een groot evenement ter ere van het lentefeest.

Secretary General of TÜRKSOY Prof. Düsen Kaseinov officially kicks off @Kastamonu2018 Cultural Capital of the Turkic World. #Kastamonu #nevruz pic.twitter.com/fWyknoW4Bg

— Cees Van Beek 🇳🇱 ‏ (@ceesvanbeek) March 21, 2018

Onder de Azerbeidzjaanse Turken in (het oosten van) Turkije, (het noorden van) Iran en in de republiek Azerbeidzjan worden veel festiviteiten gehouden. Hoe vieren zij het feest?

Ölüler Bayramı (Het feest van de doden)

Deze dag is een samensmelting van cultuur en religie. Een cultureel feest wordt op een religieuze manier herdacht. De donderdag voor het lentefeest is het een ‘feest voor de doden’. De gedachte daarbij is dat voordat de levenden feestvieren, het ook een feest moet zijn voor de doden.

De bevolking gaat massaal naar de begravenplaatsen om te bidden voor hun overleden naasten. Er wordt ook uit de koran gelezen. Veel Turken uit Nederland gaan hiervoor ook naar Turkije.

Baca Baca 

Bij Baca Baca is het de bedoeling om een wens te doen en over een groot vuur te springen. Er wordt gefeest, gedanst en er vinden dansoptredens plaats.

Yedi Levin

Later op de avond verzamelen families zich thuis en worden zeven soorten snoepgoed op een groot dienblad gestrooid.

In het midden van het dienblad wordt een klein potje met gras geplaatst, dat drie weken van te voren wordt gekweekt. Dit wordt in gelijke delen verdeeld tussen de kinderen.

Andere tradities

Ouderen worden bezocht, er worden cadeautjes voor elkaar gehaald en zieken worden bezocht. Eieren worden geverfd en vervolgens vinden er ‘duels’ plaats. Ieder neemt een ei in de hand en probeert daarmee het ei van de ander kapot te slaan.

Verder worden er aan deuren van kennissen geluisterd om te luisteren waar er over wordt gepraat in de huizen. Jongeren verkleden zich als man en vrouw en gaan deuren langs voor geld of snoep en er worden sjalen gehangen aan huizen.

Nederland

Turken hebben ook deze traditie meegenomen naar Nederland. Jaarlijks organiseert de Turks-Azerbeidzjaanse Culturele Vereniging Nederland in Den Haag een feest voor nevruz.

Dit jaar werd het echter afgelast vanwege de militaire operatie van het Turkse leger in Afrin, Noord-Syrië.