Aan wie komt de bruidsschat toe na een echtscheiding bij Turkse Nederlanders?

Niemand trouwt met het idee om te scheiden. Je wordt verliefd en houdt een grote bruiloft met veel cadeautjes. Natuurlijk komt ook de bruidsschat aan de orde. Jaren later blijkt diegene toch niet de ware te zijn. Wat gebeurt er dan met de waardevolle bruidsschat? Hier is veel discussie over.

“De bruidsschat is een gift van de man aan de vrouw ter gelegenheid van de huwelijkssluiting. Cultureel gezien is de bruidsschat bedoeld voor alimentatie voor de vrouw in geval van echtscheiding of overlijden van de man.

Desondanks komt het in echtscheidingsprocedures geregeld voor dat mannen de volledige bruidsschat, of een deel ervan terugeisen”, zegt advocate Nilgün Çiçek, expert op het gebied van echtscheidingen bij Turkse Nederlanders.

Aan wie de bruidsschat nou daadwerkelijk toebehoort is een belangrijk vraagstuk.

Volgens Turkse regelgeving is de bruidsschat eigendom van de vrouw, ook na de scheiding. Het gaat zelfs zo ver dat in een enkel geval de man de waarde van de bruidsschat moest betalen aan zijn ex-vrouw, want hij had de bruidsschat tijdens het huwelijk gebruikt om persoonlijke schulden mee af te betalen.

“In Turkije wordt de echtscheiding naar Turks recht geregeld. De bruidsschat blijft dan dus in het vermogen van de vrouw”, zegt Çiçek. “Rechters in Nederland zijn bekend met de Turkse wetgeving en de culturele normen en waarden, alsmede de bedoeling van de bruidsschat. Als het gaat om een echtscheiding van Turkse Nederlanders, dan is de Nederlandse rechter verplicht om te toetsen naar welk recht de gemeenschap van echtgenoten verdeeld moet worden.”

“Als blijkt dat Nederlands recht van toepassing is op de gemeenschap, dan wordt de bruidsschat – hoewel dit in strijd is met de oorspronkelijke bedoeling van de bruidsschat – alsnog tussen echtgenoten verdeeld. Echter, als Turks recht van toepassing is op de verdeling, dan blijft de bruidsschat in het vermogen van de vrouw. De man kan dan geen aanspraak maken op de bruidsschat”, aldus Çiçek.

Maar betekent dat dat de Turkse vrouwen dus altijd benadeeld worden in Nederland?

“Nee, niet altijd”, zegt Çiçek. “Rechters in Nederland kunnen ook Turks recht van toepassing verklaren op de verdeling van de gemeenschap en dan komt de bruidsschat alsnog toe aan de vrouw na de echtscheiding. Welk recht van toepassing is op de verdeling wordt bepaald door de nationaliteit van echtgenoten ten tijde van het voltrekken van hun huwelijk dan wel hun eerste vestigingsplaats na hun huwelijkssluiting.”

“Bij een stel dat alleen over de Turkse nationaliteit beschikt of korter dan 10 jaar in Nederland woont, is over het algemeen bij een echtscheiding Turks recht van toepassing. Jongeren die in Nederland wonen of de Nederlandse nationaliteit hebben scheiden meestal naar Nederlands recht. Dan maakt de vrouw weinig kans op de volledige bruidsschat.”

Maar wat gebeurt nou vaak in de praktijk?

“Op welke wijze de bruidsschat verdeeld moet worden verschilt per zaak. In de praktijk kijk ik niet alleen naar de culturele interpretatie van de bruidsschat, maar ook naar de overige omstandigheden van het geval.

Persoonlijk pleit ik ervoor om de bruidsschat – gelet op de culturele interpretatie ervan – aan de vrouw toe te delen. Alleen, soms kom ik in de praktijk zaken tegen, waarbij het onredelijk is om de bruidsschat volledig aan de vrouw toe te kennen, zodat ik pleit de bruidsschat 50%-50% te verdelen.”