Samsun

Na de wapenstilstand van Mudros, was Turkije grotendeels bezet door de vijand. Anatolië was echter nog niet binnengedrongen. Door heel het land kwamen burgers in opstand tegen deze bezettingen.

Mustafa Kemal Pasha werd als de inspecteur van het 9e Leger naar Samsun gestuurd. Hij kreeg twee korpsen en verregaande bevoegdheden onder zich.

De reden dat Mustafa Kemal naar Samsun werd gestuurd, was vanwege de onveilige situatie in het gebied. Hij moest de provincie in de gaten houden en de benodigde voorzorgsmaatregelen treffen.

Voor Mustafa Kemal was de enige logische maatregel, om een nieuwe Turkse staat op te richten. Een soevereine staat met een onvoorwaardelijke onafhankelijkheid.

Nationale feestdag

Net als veel andere nationale feestdagen, werd ook 19 mei, De Dag van de Jeugd en Sport, gevierd na de oprichting van de republiek.

Voor het eerst werd de feestdag gevierd op 24 mei 1935. Een evenement van sportclub Beşiktaş, waar ook veel sporters van Fenerbahçe en Galatasaray aan deelnamen, werd de Atatürk Sportdag genoemd. Hiermee wilde de Turkse jeugd hun dank en liefde aan Atatürk tonen.

Enkele jaren na dit evenement, pleitte een bestuurder van Beşiktaş om het feest te schenken aan de jeugd en het, ‘het Feest van de Jeugd en Sport’, te noemen en het overal te vieren. Dit voorstel werd besproken en aangenomen in het congres. Na de handtekening van president Atatürk, werd sinds 1938 het feest jaarlijks gevierd.

Is 19 mei de verjaardag van Atatürk?

Het is algemeen bekend dat Atatürk 19 mei heeft gekozen als zijn geboortedag. Helaas is er nog altijd geen consensus bereikt over de exacte geboortedag van Atatürk. Maar waarschijnlijk is hij in mei geboren, en heeft Atatürk destijds gezegd: “Waarom niet 19 mei?”

Door de geschiedenis heen

De naam van het 19 mei-feest werd na de militaire staatsgreep in 1980 veranderd naar 19 Mei Herdenking van Atatürk, het Jeugd en Sport-feest. Het feest wordt vooral gevierd met grote sportevenementen. Tot 2012 werden de vieringen gehouden in grote stadions, maar omdat het daar ‘te koud zou zijn’, werden de vieringen in stadions buiten Ankara verboden door de minister.

Hoewel de laatste jaren het feest wordt afgelast om verscheidene redenen, blijven veel Turken het vieren vanwege de belangrijke symbolische waarde.

Het bericht Waarom is 19 mei zo belangrijk? verscheen eerst op Turks.nl.

De gouverneur van Ankara maakte woensdag bekend dat grote organisaties op 19 mei niet door mogen gaan. Aanleiding was een ‘terreurdreiging’ waarover geen details werden bekendgemaakt. Meerdere organisaties, waaronder een jaarlijkse herdenking door de Republikeinse Volkspartij CHP, werd op de laatste dag verboden. Ondanks het verbod gingen zij toch door met hun herdenking. Toen de politie dreigde de groep met geweld uiteen te slaan, kondigde CHP-leider Kilicdaroglu de herdenkingen bij te wonen. Vervolgens maakte de gouverneur bekend dat de organisatie gewoon door mag gaan.

Het bericht Turken massaal de straat op ondanks verbod verscheen eerst op Turks.nl.

De grote optocht tijdens de 19 mei viering in Ankara, 1942

19 mei viering in het Samsun 19 Mayis Stadion, momenteel in gebruik door het plaatselijke voetbalteam Samsunspor. Elk jaar vormen jongens en meisjes van verschillende scholen mooie figuren in de grote stadiums.

19 Mei, 1919 wordt gezien als het begin van de Onafhankelijkheidsstrijd in Turkije

Viering van 9 mei op de middelbare meisjesschool Adana, 1930

Een krachtmeting tussen mannen tijdens het welbekende touwtrekken. 

Acrobatische kunsten tijdens een Jeugd- en Sportdag in Ankara

Muzikale ceremonie door scouts, 1963  

Mustafa Kemal Atatürk was er van overtuigd dat sport cruciaal is voor een succesvolle leven: “Voor zware mentale activiteit is een fysiek sterk lichaam nodig,” aldus Atatürk. Hij beoefende zelf vele sporten waaronder: worstelen, voetbal, roeien, boogschieten, boxen en paardrijden. 

Het bericht 19 mei vieringen door de jaren heen verscheen eerst op Turks.nl.

Door heel Turkije & Turks-Cyprus worden er optochten en feesten gehouden nadat er een krans is gelegd bij het Mausoleum van Atatürk in Ankara. Ook staat het sporten centraal.

Op 19 mei 1919 riep Mustafa Kemal Atatürk de bevrijdingsoorlog uit. Hij kwam op deze dag aan in Samsun na een gevaarlijke en geheime boottocht vanuit Istanbul. Hij mobiliseerde de bevolking van Anatolië en begon een 3-jaar durende bevrijdingsoorlog.

Het bericht Turkije viert nationale feestdag 19 mei verscheen eerst op Turks.nl.