Ik vroeg hem onder andere wat de visie van het CDA is inzake het EU-lidmaatschap dat Turkije almaar niet weet te krijgen. En wat zou Kaya doen als hij in het Europese Parlement de touwtjes in handen had?

Kunt u zich eerst even voorstellen. Wie bent u? Waar bent u geboren en getogen? Wat doet u in het dagelijkse leven?

Ik ben Kaya Turan Koçak en ben 43 jaar. Ik ben geboren in Sivas, centraal gelegen in Turkije. Mijn vader kwam – net zoals vele anderen – rond de jaren ’60 naar Nederland als gastarbeider. Toen ik in 1973 anderhalf jaar oud was kwam ik, in het kader van de gezinshereniging, met het gehele gezin naar Nederland. Na mijn studie heb ik in het kader van De Wet SAMEN de mogelijkheid gekregen om te kunnen werken als intercedent bij de uitzendorganisatie Manpower. De Wet SAMEN was toentertijd een initiatief van de centrale overheid om bedrijven te enthousiasmeren om mensen met een dubbele nationaliteit in dienst te nemen. Bij Manpower heb ik een half jaar gewerkt. Meteen daarna ben ik bij de Rabobank in Eindhoven gaan werken. Sinds 1995, dat is inmiddels al 19 jaar geleden, werk ik dus bij de Rabobank.

Nog voordat ik hier naartoe kwam om met u het interview te houden, was mijn broertje benieuwd naar het volgende en hij vroeg mij: “Wat nou als hij als Europarlementariër gekozen wordt. Zal hij dan nog zijn baan bij de Rabobank kunnen behouden?” Hierbij speel ik die vraag meteen door naar u.

Als ik gekozen word, ga ik fulltime als politicus aan de slag. Ik blijf dan wel in Eindhoven wonen. De vergaderingen zijn namelijk elke drie weken in Brussel en één week per maand in Straatsburg. Het elke dag heen- en terugreizen van en naar Brussel is voor mij geen probleem. Zodra de vergaderingen in Straatsburg zijn, zal ik daar voor de duur van die vergaderingen verblijven. Verhuizen hoeft dus niet. Net zoals je jongere broer, denken velen dat het lidschap van het Europees Parlement makkelijk valt te combineren met een andere baan. Dat is dus niet zo. Je hebt als Europarlementariër immers een fulltime baan van 70 tot 80 uur in de week waarbij je veel moet reizen – zowel binnen als buiten Europa.

Wat de Nederlandse-Turken aan de draai houdt, is het EU-lidmaatschap dat Turkije almaar niet weet te krijgen. Van velen hoor ik dan ook: “het CDA wil niet dat Turkije toetreedt tot de Europese Unie.” Klopt die stelling?

Nee, dat is niet helemaal juist. Het ligt genuanceerder. Nog voordat wij aan de vraag toekomen wat nou precies de visie van het CDA is inzake het EU-lidmaatschap van Turkije, moeten wij eerst de volgende vraag beantwoorden: in welke vorm moet Turkije in Europa verder? En voorafgaand aan die vraag zou je eerst de volgende, politiek getinte, vraag moeten beantwoorden: hoe ziet de toekomst van Europa eruit? Willen wij dat er alsmaar meer geregeld wordt vanuit Europa of moet Europa veel slagvaardiger opereren? Wij als CDA vinden dat Europa slagvaardiger moet gaan opereren. Slagvaardig opereren houdt voor mij in dat je de Europese landen voldoende discretie geeft zodra je ziet dat een bepaald beleid ook door de eigen centrale overheid of decentrale overheden geregeld kan worden. Laten wij alsjeblieft zo veel mogelijk de eigen boontjes doppen en laten wij vooral niet willen dat Europa alles tot in de puntjes regelt. Dat is namelijk een fictie. Wij moeten daarom gewoon onszelf blijven in Europa.

Welnu, wil je een slagvaardig Europa, dan moet er voor de landen ruimte zijn om samen op te trekken. Om dat te kunnen realiseren, bestaan er verschillende modules van samenwerking binnen Europa, zoals het lidmaatschap van de Europese Unie en het lidmaatschap van de Eurogroep. Noorwegen is hiervan een mooi voorbeeld. Het behoort wel tot de Europese Unie, maar heeft niet de Euro. Zo zie je dat er achtentwintig landen lid zijn van de Europese Unie, terwijl er maar achttien landen de Euro hebben. Je zou je dan af kunnen vragen: willen wij dit wel? Zouden wij niet de lijn moeten doortrekken zodat alle landen de Euro krijgen? Mijn antwoord is: nee. Er is een aantal voorwaarden waaraan een land moet voldoen wil het deel kunnen uitmaken van de Eurogroep. Uiteindelijk is het in ons totaalbelang dat wij een stabiele Euro hebben. En als er een aantal landen is dat niet voldoet aan die voorwaarden, maar wel de ambitie heeft om daar in de toekomst aan te kunnen voldoen, dan moet het volgens het CDA mogelijk zijn dat het niet lid wordt van de Eurogroep, maar dat het wel gewoon mee kan doen in de Europese Unie.

En met mee kunnen doen in de Europese Unie bedoelt u waarschijnlijk dat het land wordt geüsurpeerd in een en dezelfde economie. Dat er weliswaar wel een fictieve grens is, maar niet één die het vrij verkeer doet tanen.

Ja, precies! Wij moeten dus eerst accepteren dat niet ieder land in de Eurogroep zit. Dat verschil is er nu eenmaal. Het CDA vindt dat het voornoemde verschil ook moet kunnen bestaan totdat de landen voldoen aan de, door de Eurogroep bepaalde, criteria. En dan nu het antwoord op het vraagstuk van Turkije. Als je kijkt naar Turkije, dan zie je dat het al sinds de jaren ’60 bezig is met de onderhandelingen. Het heeft de ambitie om volwaardig lid te worden van de Europese Unie. Sinds 2004 zijn er de toetredingscriteria, welke zijn vastgelegd in de Kopenhagencriteria. Turkije moet simpelweg voldoen aan die Kopenhagencriteria wil het deel kunnen uitmaken van de Europese Unie. Echter, we zien nu dat Turkije al een halve eeuw bezig is om lid te kunnen worden. Mensen verwachten van politici dat ze duidelijk zijn. Het CDA vindt daarom dat het niet nog zo’n 40, 50 jaar moet duren aleer Turkije lid wordt van de Europese Unie. Wij kunnen dat wel doen, maar dat is noch in het belang van Turkije, noch in dat van de Europese Unie. Vanuit de EVP-fractie wil het CDA duidelijkheid geven door te zeggen: wij moeten met Turkije verder en Turkije moet met Europa verder. Laten wij ons verstand gaan gebruiken en kijken hoe wij dat het beste kunnen regelen. Een manier om dat te regelen is door Turkije een partnerschap aan te bieden. Zodoende heeft Turkije het voordeel van het meedoen in Europa. De economische samenwerking tussen Europa en Turkije kan zo geïntensiveerd worden. Ondernemers kunnen veel meer en veel makkelijker zaken met elkaar doen. Dus het CDA zegt niet dat Turkije geen lid van de Europese Unie mag worden, maar dat wij Turkije een partnerschap aanbieden, waar zowel Turkije als Europa wat aan heeft.

Als we kijken naar de kandidaten van de politieke partijen voor de Europese verkiezingen dan zijn deze vaak vrij onbekend en niet zelden afkomstig uit het tweede gelid van de nationale politieke partijen. Gezien deze enge verbinding met het nationale politieke systeem, blijkt vaak dat de uitslag van de Europese verkiezingen meer een afstraffing te zijn van de binnenlandse politiek van de nationale regering. Ik verwacht dan ook dat burgers niet vanuit het Europese burgerschap kijken naar de deze verkiezingen. (I) Hoe denkt u over die afstraffing en (II) denk u dat de burger, in weerwil van mijn bewering, welzeker een bewuste keuze maakt vanuit een Europese oriëntatie?

Dat hebben wij ook op 19 maart bij de gemeenteraadsverkiezingen gezien. Waarom hebben de PvdA en de VVD zoveel zetels verloren? Het is niet zo dat die twee als lokale partij in bijvoorbeeld Amsterdam of in Eindhoven het zo slecht hebben gedaan. De kiezer heeft het landelijke beeld voor zich. En dat beeld is: PvdA en VVD zijn slecht bezig. Dat is precies wat u zegt. In feite zou de gemeenteraadsverkiezing over de gemeenten moeten gaan. Zij zou moeten gaan over onderwerpen die lokaal bij de mensen leven. Maar toch zie je dat de kiezers beïnvloed worden door de landelijke ontwikkelingen. Ik verwacht dat die tendens zich ook bij de Europese verkiezingen zal voordoen. Dus de landelijke items en de landelijke politici zullen een grote stempel hebben op de aankomende Europese verkiezingen. In die zin is het dus zeker een afstraffing.

Maar gelukkig zien wij ook uitzonderingen. In de regel klopt datgene wat u zegt. Maar toch zien wij gelukkig dat zodra je lokaal heel erg betrokken bent, en je je lokaal profileert, je tegen de verwachtingen in het juist heel goed kan doen. Mijn oproep aan de kiezer is: lees goed de verkiezingsprogramma’s van de partijen die aan de Europese verkiezingen deelnemen. Daarnaast is het belangrijk om je de vraag te stellen wie de kandidaten zijn en hoe betrokken deze zijn in de samenleving. Met name dat laatste is heel bepalend voor het stemgedrag van de kiezer.

Mocht u nou gekozen worden voor het Europese Parlement. En voor het gemak gaan we er even vanuit dat u voor 5 jaar alle touwtjes in handen krijgt. Welke veranderingen zouden ervoor zorgen dat u na een termijn van 5 jaar met een gerust hart weer terug naar huis kan gaan?

Er moeten meer banen komen. Daar ga ik voor! De vraag is: hoe wordt een baan gecreëerd? Dat wordt voor een groot deel gedaan door bedrijven en ondernemers. Zij zijn de grootste werkgever. En middels de politiek moeten wij hen daarbij faciliteren. Dat kan gerealiseerd worden door minder regeldruk op te leggen en meer fiscale voordelen te geven. Dat is ook wat wij, als CDA, vanuit de Tweede Kamer hebben voorgesteld aan de regering. Het CDA wil dat ook doorvoeren op Europees niveau. Ik spreek zo veel ondernemers die ontzettend belemmerd worden om fatsoenlijk te kunnen ondernemen. Het is gewoon onvoorstelbaar! Neem nou de benzinepomphouders in de grensstreken. Door de fiscale maatregelen die de centrale overheid heeft genomen, worden zij enorm benadeeld. Het kan niet waar zijn dat de Nederlandse regering maatregelen bedenkt die schadelijk zijn voor de Nederlandse economie. Ik ben een tevreden mens als ik concreet werk heb gemaakt van een viertal items: meer kans op werk, meer medemens, meer Nederlandse MKB in Europa, en meer kwaliteit in het onderwijs. Nederland wordt hierdoor sterker zodat iedereen daarvan kan meeprofiteren.

En dan nu de laatste vraag: welke eigenschappen van u als bankier komen in deze barre economische tijden goed van pas in het Europese Parlement. Waarom zou de kiezer op u moeten stemmen?

Ik heb de eigenschap om iets dat heel technisch en abstract is, concreet inhoud te kunnen geven. Daarnaast ben ik doortastend en een echte doorzetter. En als het moet ben ik ook diplomatisch. Ik ken mijn talen, heb respect voor mensen, ben verbindend en door die eigenschappen krijg je dat problemen bespreekbaar worden. Dat is namelijk de eerste stap naar het concreet oppakken van kansen en uitdagingen. Daarvoor wil ik verkozen worden in het Europees Parlement.

Harun Öztürk – harunozturk.nl

Het bericht Kaya: “Wij moeten onszelf blijven in Europa” verscheen eerst op Turks.nl.